ویلیام هێنری “بیل” گەیتس (William Henry “Bill” Gates) ئەو پیاوەی كە جیهانی گۆڕی بە داهێنانەكانی لە بواری سۆفتوێر و سیستەمدا و بەكاریگەرترین پیاوی سەدەی بیست لەقەڵەم دەدرێت ، خەڵكی ئەمریكایە و لەساڵی 1955 لە شاری سیاتل (Seattle) لە ویلایەتی واشنتن لە دایك بووە لە بنەماڵەیەكی مام ناوەند هەر لە منداڵیەوە خولیایەكی تایبەتی هەبوو بۆ پرۆگرامین سەرەتاكانی بەهرەی هەر لەسەرەتای سیانزە ساڵیەوە دەركەوتووە بەكەسێكی زیرەك و هوشیار ناوی دەركردبوو .
باوكی (William Henry Gates) لەساڵی 1925 لەدایك بووەو ئێستاش لە ژیاندایە پارێزەرەو كاری پارێزەری كردوە لە دایكیشی ناوی (Mary Maxwell Gates) لە ساڵی 1928 دا لە دایك بوەو لە ساڵی 1994 دا كۆچی دوای كردوە لە قوتابخانەیەكدا كاری كردوە ، هەر ئەم دوو كەسەش بەس بوو بۆ ئەوەی بیل كەسێكی دامەزراوبێت لەژیانیدا و ڕێبەرێكی گرنگی دەست كەوتبوو هەتا ڕێگای ژیانی بدۆزێتەوە .
بیل گەیتس (Bill Gates) هەر داهێنەرێك نیە لە پرۆگرام سازیدا بەڵكو كەسایەتیەكی تایبەتی هەیەو لە چەندین بواری جیاوازدا خزمەتی مرۆڤایەتی دەكات و خاوەنی گەورەترین دەزگای پەروەردەیی و خێرخوازیە و ڕابەرایەتی لەناوبردنی هەندێك جۆری نەخۆشی بۆ ماوەیی دەكات وەك نەخۆشی ئیفلیجی منداڵ ئایدز و مەلاریا .
لەساڵی 1967 وەك لە مێژوی ژیانیدا نوسراوەتەوە بۆ یەكەم جار دەستی داوەتە كۆمپیوتەر لە هۆڵێكی تایبەتی خوێندنگاكەیدا هەر لەو كاتەدا كەسێك كە دووساڵ لەخۆی گەورەترە دەناسێت بەناوی (Paul Allen) لەهەمان خوێندنگەدا دەخوێنێت كە خولیای پرۆگرامین لەهەردوكیاندا پەرە دەسێنێت و پێكەوە دەست دەكەن بەكاركردن لە پرۆگرام سازیدا و هەوێنی ئەم هاوڕێیەتیە خولیای هەردوكیانە بۆ پرۆگرام سازی هەر ئەم دوو كەسە بوو كە بنیاتی مایكرۆسۆفتیان دانا .
بیل گەیتس (Bill Gates) پاش تەواوكردنی قۆناغەكانی خوێندن لە خوێندنگای (Lakeside) كەزۆر سەركەوتوانە توانیبووی ئەم خوێندنە تەواو بكات بەڕێژەیەكی زۆر نایاب كە تەنها دە نمرەی كەم بوو بۆ نمرەی تەواو لە هەموو وانەكانیدا هەربۆیە لە ساڵی 1973 پەیوەندی دەكات بە زانكۆی (Harvard) وە ڕاستەوخۆ وەردەگیرێت بۆ ئەوەی لە بەشی بیرکاریدا بخوێنێت بەڵام پاش ساڵێك خوێندن واز لە زانكۆ دەهێنێت تەنانەت زۆربەی ئەو كاتانەی كەلە زانكۆش بووە هەر خەریكی كاركردن بووە لەسەر كۆمپیوتەرەكانی زانكۆ و ئەوەندە بایەخی بە خوێندنەكەی زانكۆی نەداوە لەم ماوەشدا كە بەردەوام سەرقاڵ بوو بە پرۆژەكانیەوە هاوڕێیەتی لەگەڵ پول ئالان (Paul Allen) نابڕێت پۆڵ ئالانیش لەو كاتەدا لە زانكۆی (Washington State) دەخوێنێت و لەساڵی 1974 دا ئەویش هاوشێوەی (بیل) زانكۆ جێ دەهێڵێت و پاش جێهێشتنی زانكۆ بەسەردانێك دێت بۆلای (Bill Gates) و زانیاری دەبارەی داهێنانێك پێدەدات كە لەو كاتەدا بەرهەم هێنراوە ئەویش كۆمپیوتەرێكە بەناوی (ALTAIR 8800) بۆیە پێشنیار بۆ بیل دەكات كە بەرنامە دروست بكەن بۆ ئەو جۆرە كۆمپیوتەرانەی كە كەسین و هەموو كەسێك دەتوانێت ببێت بەخاوەنی بۆیە دەستدەكەنەوە بەپرۆگرام سازی ، لەو ماوەدا ڕوو دەكەنە كۆمپانیایەك كەلەساڵی 1971 دا بنیات نراوە كورتكراوەكەی (MITS) و پێشنیاری كاریان بۆ دەخەنە بەردەست هەتا بتوانن بەرنامەیان بۆ دروست بكەن و ئەوانیش داوای دوو بەرنامەیان لەم دوو گەنجەكرد و لەماوەی هەشت هەفتەدا هەردوو بەرنامەكەیان بۆ دادەڕێژن ، هەر ئەم كارەش بیرۆكەی دروستكردنی كۆمپانیاكەیان لا گەڵاڵە دەكات و لەناو ژورێكدا لە زانكۆی هارڤارد بڕیاری دروستكردنی كۆمپانیای (Micro-Soft) دەدەن كە ناوەكەشی (Micro Computer Software) هاتووە .
كاتێك لەساڵی 1975 دا ناوی كۆمپانیاكەیان ڕاگەیاند بیل و پاول زۆ بە تامەزرۆییەوە دەستیان كرد بە كاركردن و ئامانجی خۆیان لەوەدا دەبینیەوە كە هەموو ماڵێك و هەموو نوسینگەیەك پێویستە كۆمپیوتەرێكی كەسی تێدابێت و دەبێت تەواو ئەم تەكنەلۆژیایە تێكەڵ بە كایەكانی ژیان بكرێت لە ڕاستیدا وەك دەبینین ئێستا وایان كردوە ، پاش ساڵێك لە بڵاوكردنەوەی ناوی كۆمپانیا واتا لە ساڵی 1976 دا ناوەكەیان لە (Micro-Soft) گۆڕی بۆ (Microsoft) و لە ساڵی 1979 دا پاش گەشەكردنی مایكرۆسۆفت بارەگای سەرەكی كۆمپانیاكەیان گواستەوە بۆ واشنتن لەو كاتەدا بیل گەیتس (Bill Gates) تەنها تەمەنی 23 ساڵ بوو لەهەمان كاتتدا كۆمپانیای مایكرۆسۆفت سەرمایەكەی (2500000$) تێپەڕاندبوو .
بیل گەیتس (Bill Gates) كەسێكی چالاك بووە و بەردەوام لە هەوڵی بەدەستهێنانی باشترین داهێناندا بوو هەر لەم ڕوانگەیەوە توانی پەیمانێك لەگەڵ كۆمپانیای (IBM) ببەستێت هەتا بتوانێت بەرهەمە سۆفتوێرەكانی لەسەر بەگەڕبخرێت ئەم كارەشیان لە پێناو دروستكردنی سیستەمێكی گونجاودا بنیات نا بۆ بەرهەمەكانی (IBM) سەرەتا بە سیستەمی (MS-DOS) كارەكەیان كرد و بەڵام بەشێوەیەكی زۆر پڕبایەخ توانیان یەكەم سیستەمی وێنەیی لە ساڵی 1985 بەناوی (Windows 1.0) لەسەر كۆمپیوتەرەكانی (IBM) دابمەزرێنن كە دوو ساڵ پێشتر بانگەشەی ئەو كارەیان دەكرد و دانگدانەوەیەكی ئێجگار باشی دروستكرد لەو كاتەدا .
بە درێژایی ساڵانی 1975 تا ساڵی 2006 بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ (Bill Gates) سەرۆكی كۆمپانیای مایكرۆسۆفت بوو واتا تەواوی پیشكەوتنەكانی ئەم كۆمپانیایە لەژێر چاودێری ئەودا بەدەست هاتووە و ناوبانگی ئەم كۆمپانیایە و سامانەكەی بەتەواوی دەگەڕێتەوە بۆلێهاتووی (Bill Gates) هەربۆیە پاش ساڵی (2006) دوای ئەوەی كۆمپانیا ڕێڕەوی ڕاستی خۆی وەرگرت ئەم داهێنەرە بلیمەتە وازی لە سەرۆكایەتی كۆمپانیا هێنا بەشێوەی پچر پچر سەردانی ئۆفیسی كۆمپانیاشی دەكرد زۆربەی كارەكانی خۆی بۆ كەسێك بەجێ هێشتوە بەناویی (Steve Ballmer) كە لەساڵی 1980 وە وەك بەرپرسی ئەندازیارانی پرۆگرام سازی لە مایكرۆسۆفت ئیش دەكات ، بیل گەیتس لە ناوەڕاستی ساڵانی نەوەدەكانەوە دەستی كردوە بەكاری خێرخوازی و بنیاتنانی چەندین دامەزراوەی فێركردن و لە ساڵی 2000 دا دامەزراوەیەكی گەورەی بنیات نا كە جگە لە ئەركە پەروەردەییەكەی بۆ بەهاناوە چوونی خەڵكی برسی و نەخۆش دروستی كردبوو بەناوی (Bill & Melinda Gates Foundation) كە لە ئێستاشدا بە تەواوی خۆی یەكلایی كردوەتەوە لەم كارەدا زۆربەی كاتەكانی ژیانی خۆی تەرخان كردوە بۆ ئەم كارە لەگەڵ هاوسەرەكیدا ئەم كارە دەكەن ، (Bill Gates) لەساڵی 1994 دا ژیانی هاوبەشی لەگەڵ (Melinda Gates) پێكهێناوەو خاوەنی سێ منداڵن ، ئەم دامەزراوەیە لە ساڵی 2006 دا بەهاوكاری سەرمایەداری بەناوبان كە ڕێزبەندی سێیەم دەوڵەمەندی جیهانی پێدراوە ناوی (Warren Edward Buffett) ڕووبەری كارەكانی بەتەواوی فراوانكردوەو چەندین بەرانبەر لەجاران خزمەتگوزاری مرۆیی پێشكەش دەكات چونكە ئەم پیاوە بەشێكی زۆری لە سەرمایەكەی بەخشیە ئەم دامەزراوەیە .
بیل گەیتس (Bill Gates) تا ساڵی 2008 وەك سەرۆكی ئەنجومەنی بەڕێوەبەرایەتی مایكرۆسۆفت كاری كردوە بەڵام بەپێ ی كات و تا ساڵی 2014 بەتەواوی وازی لە كۆمپانیای مایكرۆسۆفت هێناوە وەك بەرێوەبەر بەهیچ جۆرێك هیچ پۆستێكی نیە تێیدا لەگەڵ ئەوەشدا لەسەدا حەفتا بەرەو سەرەوەی پشكەكانی كۆمپانیای مایكرۆسۆفت خاوەندارێتیەكەی دەگەڕێتەوە بۆ بیل گەیتس و هەرپێشكەوتنێكی بازرگانی كەلەم كۆمپانیایەدا بێتە پیشەوە سوودی یەكەمی بۆ ئەوە .
لەسەرەتای گەشەكردنی كۆمپانیای مایكرۆسۆفتدا كۆمپانیای (IBM) داوای لەهەردوو داهێنەر (Bill Gates) و (Paul Allen) كە لەژێر ڕاسپاردەكانی ئەواندا كاربكەن لە پێناوی بەدیهێنانی سیستەمێكدا كە كۆمپیوتەرەكانی خۆی پێ پرۆگرام ڕێژبكات و بۆئەم مەبەستە پارەیەكی ئێجگار زۆری خستە بەردەستیان بەڵام بەمە رازی نەبوون و پێیان باشبوو سەربەخۆ كاربكەن و خۆیان كار لەسەر دروستكردنی بەرنامەو سیستەم بكەن و دواتر پێیان بفرۆشنەوە هەر لەم كاتەدا هەوڵی كڕینی سیستەمێك بە ناوی (86-DOS) لە كۆمپانیای Seattle Computer Products (SCP) سەریگرت و لەژێرناوی (MS-DOS) دەستیان كرد بەگەشەپێدان و بڵاوكردنەوەی ، نرخی سەرچاوەكانی كۆدەكانی ئەم سیستەمە (250000$) بوو .
بیل گیتس (Bill Gates) بەكەسێكی زۆر جدی و توند لەسەرەتای بنیات نانی مایكرۆسۆفتدا ناوی دەركردبوو بەجۆرێك زۆربەی جار بەسەر فەرمانبەرەكانیدا هاواری كردوەو داوای كاری زیاتری دەكرد لێ یان بەردەوام خۆشی لە كاردابووە و زۆربەی جار پیتزای ساردی خواردوە لەبەر سەرقاڵی بەكارەكانیەوە لەكاتێكدا ژمارەی كارمەندەكانی لە 13 تێپەڕی نەكردبوو سامانی یەك ملیۆن دۆلاری دەستەبەركردبوو .
وێزگەكانی ژیانی بیل گیتس (Bill Gates) بەكورتی :
یەكەم :
لەسەرەتای سیانزە ساڵیدا كاتێك دەستی گەیشت بەكۆمپیوتەر وەك حەزێك زیادەڕۆی لەبەكارهێناندا كردوو یەكەم كاری تێكدەرانەی ئەنجامداوە بە هاككردنی سیستەمی ناوی خوێندكارانی هاوپۆلەكانی و بەهۆی ئەم كارەوە لەسەر دووبارە كردنەوەی رەفتارەكەی بەكارهێنانی كۆمپیوتەری لێ قەدەغەكرا لەوێ .
دووەم :
لەسەرەتای بنیات نانی ویندۆزەوە هیلاكیەكی لەڕادەبەدەری بەسەردا هاتوە بەتایبەتی كاتێك ماوس بەرهەم هێنرا كارەكەی دوو هێندە گران بوو كە دەبوایە هەم سیستەمێكی وێنەیی بەرهەم بهێنێت و هەم ڕوكاری سیستەمەكەش بكات بەوێنەیی هەربۆیە زیاد 16 سەعات لە ژورەكەیدا ماوەتەوە بێ پشوو وەرگرتن كاری كردوە .
سیێەم :
بیل گیتس (Bill Gates) كارێكی كرد تەنها پاش بنیات نانی سیستەمی ویندۆز بە دوو ساڵ مایكرۆسۆفت بباتە ئاستێكەوە كە كاریگەری لەسەر سەرمایەیی وڵات دروست كردبوو لەو كاتەدا ژمارەی كارمەندەكانیشی لە 1200 كارمەند تێپەڕی نەكردبوو .
چوارەم :
لەو ماوەدا كە لە لوتكەی سەركەوتنەكانی دا بوو توانیویەتی خێزان پێكەوەبنێت لە ڕێكەوتی 1/1/1994 دا زەماوەندی كردوە و یەكێك لە خانوە هەرە گرانبەهاكانی كڕیوە لە واشنتن دا ، هەرلەهەمان ساڵدا ژمارەیەك لە كارەكانی وێنەكێشی بەناوبانگ (یۆناردۆ داڤنشی) كڕی وە كە نرخەكەی دەگاتە زیاتر 30 ملیۆن دۆلار .
پێنجەم :
لەژیانیدا دوو كتێبی زۆر پڕبایەخی نووسیوە یەكەمیان بەناوی ڕێگا بەرەو پێشەوە
(The Road Ahead) لەساڵی 1995 دا بڵاوكرایەوە ، وەكتێبی دووەمی لە ساڵی 1999 دا بەناوی خێرایی لە بیركردنەوەدا (Speed of Thought) ، بەپێ ی ڕۆژنامەی نیورك تایمز و بە پاڵپشتی سایتی ئەمازۆن و ئیبای لە پڕفرۆشترین كتێبەكانی سەدە لەقەڵەم دراوە .
شه‌شه‌م :
لەگەڵ ئەوەی زۆرترین جار لە لایەن كۆمپانیای (Apple) هێنراوەتە دادگا بەهۆی كێشەی داهێنانەكانیەوە بەڵام كاتێك كۆمپانیای ئەپڵ لە ساڵی 1996 دا تووشی داڕمان هات ئەو بەبڕە پارەیەكی زۆر هاوكاری كرد هەتا بتوانێت بێتەوە سەر ڕێڕەوی داهێنان و هەندێك كەس پێیان وایە ئەگەر ئەو هاوكاریەی بیل نەبوایە كۆمپانیای ئەپڵ نەدەگەیشت بەم ئاستەی ئێستای .
حه‌وته‌م :
بیل كەسێكی سادەیەو شێوەی ژیانی تارادەیەك مام ناوەندە هەرگیز ژیانی بەراورد ناكرێت بە هاوڕێكانی كە سامانەكەیان نزیكە لێوەی هەربۆیە بەكەسێكی میهرەبان ناوی دەركردوەو چەندین بڕوانامەو دكتۆرای ڕێزلێنانی لە بواری جیاجیادا پێبەخشراوە ، بەم دواییە 210 ملۆن دۆلاری بەخشیە زانكۆی كامریج ، وە بەهۆی ئەو دامەزراوە خێرخوازیانەوە كەلە بواری پەروەردەیی و پزیشكی و خۆراكیدا پیشكەشی دەكات ساڵانە ملیۆنان دۆلار لەسەروەتەكەی دەبەخشێت ، هاوسات هەر چركەیەك كە تێپەڕ دەبێت 250 دۆلار دەچێتە سەر حسابەكەی .
هه‌شته‌م :
بیل گەیتس (Bill Gates) بەهۆی ئەزموومی كاركردنەوە ئەزموونێكی تەواوی لە پلانەكانی سەركەوتندا بەدەستهێناوە بۆیە قسەكانی و وانەكانی بەشێوەیەكی سەرنج ڕاكێش لەلایەن خەڵكیەوە بایەخی پێدەدرێت و دەوترێتەوە وەك حیكمەتێك لەناو كۆڕ و سیمنارەكاندا .
سه‌رچاوه
تێك ئای